Περιμένοντας το Restart: Τι Μας Έμαθε ο Κορωνοϊός;

Οι Διάλογοι του ΙΣΝ πραγματοποίησαν την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου το πρώτο live webcast της φετινής χρονιάς, συζητώντας πάνω στο βασικό ερώτημα «Τι Μας έμαθε ο Κορωνοϊός» και πώς αυτή η δοκιμασία θα καθορίσει το μέλλον της κοινωνίας, της επιστήμης, αλλά και της μεταξύ τους σχέσης.

Στην συζήτηση συμμετείχαν οι: Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας, Ομότιμος Καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας στο Collège de France, Προέδρος του Ιδρύματος Fondation Santé και Πρόεδρος του ΕΣΕΤΕΚ (Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας), Σταυρούλα Τσινόρεμα, Καθηγήτρια Φιλοσοφίας και Βιοηθικής, Διευθύντρια Σπουδών του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Βιοηθική» και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Βιοηθικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Αντώνης Χατζημωϋσής, Διευθυντής του Τομέα Φιλοσοφίας και Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Φιλοσοφίας του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας, αναφερόμενος σε όλα όσα μας έμαθε η πανδημία σχολίασε πως: «Τι μας έχει μάθει η πανδημία; Ότι η έρευνα δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα. Επίσης, ότι μας προετοιμάζει για την επόμενη πανδημία. Ήμασταν εντελώς απροετοίμαστοι για μια τέτοια μεγάλη επίθεση στο σύστημα υγείας». Σχετικά με τους εμβολιασμούς που έχουν ήδη ξεκινήσει στον λεγόμενο αναπτυγμένο κόσμο, ο Αρταβάνης-Τσάκωνας δήλωσε πως: «σε προσωπικό επίπεδο, τα στοιχεία που έχω δει είναι αρκετά για να με πείσουν να κάνω το εμβόλιο όσο μπορώ πιο γρήγορα, διότι ο κίνδυνος να πεθάνω από τον κορωνοϊό είναι πάρα πολύ μεγαλύτερος απ’ ότι από το εμβόλιο».

Η Σταυρούλα Τσινόρεμα επισήμανε πως η πανδημία έχει ανοίξει μια σειρά από πολύ σημαντικά θέματα ηθικού χαρακτήρα και αναφέρθηκε στην ηθική της δημόσιας επικοινωνίας: «η δημόσια επικοινωνία οφείλει να υπακούει σε ηθικούς κανόνες. Πρώτα απ’όλα, η πληροφορία όταν μεταδίδεται από έναν ειδικό ή έναν εμπειρογνώμονα πρέπει να είναι αξιόπιστη και δεύτερον τα μηνύματα που στέλνουμε στην κοινωνία να μην είναι διφορούμενα». Αναφερόμενη στον εμβολιασμό, η κυρία Τσινόρεμα υπογράμμισε πως «πρέπει να αποφύγουμε τον εμβολιαστικό εθνικισμό. Ήδη χώρες που έχουν τη δυνατότητα έχουν παραγγείλει υπερπολλαπλάσιους αριθμούς από αυτούς που χρειάζονται βάσει των πληθυσμών τους. Αποτέλεσμα να καθυστερεί η διαδικασία παραγωγής και διανομής των εμβολίων σε άλλες χώρες. Είναι πάρα πολύ άδικο που σήμερα η Αφρική, στην οποία μαίνεται ο κορωνοϊός, θα πάρει τα εμβόλια στο τέλος του Φεβρουαρίου. Πρέπει να υπάρξει παγκόσμια συνεννόηση και μέριμνα για να δοθούν εκεί όπου υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη».

«Ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική συναισθηματική ωριμότητα. Είναι θέμα του τι είδους αυτοέλεγχο μπορούμε να εφαρμόσουμε. Όσοι δεν μπορούν να αντέξουν μια κατάσταση διαρκών εναλλαγών, μετακινήσεων και σωματικής επαφής χρειάζονται μια διαδικασία ορθολογικοποίησης της δυσφορίας τους. Οι θεωρίες συνωμοσίας προσφέρουν αυτή τη λύση. Αρνούνται τα δεδομένα, την πραγματικότητα και τις επιστημονικές ενημερώσεις και αιτιολογούν την αντικοινωνικότητά τους παραπέμποντας σε όλα αυτά τα παρανοϊκά σενάρια», δήλωσε σχετικά ο Αντώνης Χατζημωϋσής. Σχετικά με την επόμενη μέρα, ο κύριος Χατζημωϋσής ανέφερε πως «πρέπει να μπούμε σε μια άλλη λογική. Δεν μας λείπει μόνο η ελπίδα. Μας λείπει το θάρρος. Χρειάζεται να ενεργοποιηθούμε εμείς οι ίδιοι».

Στη διάρκεια της συζήτησης προβλήθηκε επίσης μια μαγνητοσκοπημένη συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα βιβλίων επιστημονικής φαντασίας, Ted Chiang, ο οποίος επισήμανε τις ομοιότητες της πανδημίας με την λογοτεχνία και το σινεμά αλλά και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους αρνητές του ιού, αναφέροντας πως «η πανδημία που βιώνουμε δεν μοιάζει με αυτές για τις οποίες μας είχαν προϊδεάσει οι ταινίες και τα βιβλία. Ίσως σε αυτό να οφείλεται το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι είναι κάπως επιφυλακτικοί για τη σοβαρότητα της πανδημίας». Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε με αφορμή την συμμετοχή του στο SNF Nostos Conference που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουνίου 2021 με θέμα «Ανθρωπότητα και Τεχνητή Νοημοσύνη».

Το επόμενο live webcast των Διαλόγων θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου στο πλαίσιο του τριήμερου, διαδικτυακού Forum Δημοσιογραφίας του iMEdD με τίτλο: “Reflect-Reform-Restart”. Οι Διάλογοι θα ανοίξουν μια απευθείας συζήτηση μεταξύ δημοσιογράφων και κοινού, με θέμα την πραγματικότητα και τις προκλήσεις της δημοσιογραφικής καταγραφής και της αξιοπιστίας της ενημέρωσης του πολίτη, εν μέσω συνθηκών έκτακτης ανάγκης και αφορμή την Avant-Première του ντοκιμαντέρ «Παρόντες», του Γιώργου Αυγερόπουλου, που αποτελεί την πρώτη παραγωγή ντοκιμαντέρ από το iMEdD. Αμέσως μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ, το webcast των Διαλόγων θα φιλοξενήσει ως κεντρικό ομιλητή τον ίδιο τον δημιουργό, Γιώργο Αυγερόπουλο, πλαισιωμένο από δημοσιογράφους, φωτορεπόρτερ και κινηματογραφιστές που συνεργάστηκαν στο ντοκιμαντέρ, αλλά και με τη συμμετοχή του ίδιου του κοινού με τις ερωτήσεις του, σε μια ζωντανή συζήτηση.

In Brief

Τους Διαλόγους επιμελείται και συντονίζει η Άννα-Κύνθια Μπουσδούκου και υλοποιούνται με τη δημοσιογραφική επιμέλεια του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD (incubator for Media Education and Development).

*Οι απόψεις των συμμετεχόντων στις συζητήσεις Διάλογοι, είτε αυτοί συμμετέχουν ως εκπρόσωποι θεσμικών φορέων και οργανισμών είτε αυτοπροσώπως, σε αρθρογραφία ή άλλα οπτικοακουστικά μέσα εκφέρονται ελεύθερα, χωρίς πρότερη παρέμβαση ή υπόδειξη, εκφράζοντας την προσωπική τους γνώμη, κάθε φορά, αλλά όχι απαραίτητα τις θέσεις και τις απόψεις είτε του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) είτε του iMEdD.