Τα επιστημονικά δεδομένα, ο ρόλος της τεχνολογίας και της εκπαίδευσης, η διαμόρφωση της διεθνούς πολιτικής ατζέντας και οι ακτιβιστικές δράσεις ήρθαν στο επίκεντρο των Διαλόγων του ΙΣΝ, που πραγματοποίησαν την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου την πρώτη τους συνάντηση για το 2020. Κατά την διάρκεια της συζήτησης, μεταξύ άλλων, αναζητήθηκαν οι λόγοι που καθορίζουν το πώς μεταφέρεται το μήνυμα ανησυχίας γύρω από την κλιματική αλλαγή ως την μεγαλύτερη απειλή της ανθρωπότητας, το πώς φτάσαμε να λέμε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή της ανθρωπότητας, καθώς και πόσο απέχει τελικά η ανθρωπότητα από το «σημείο μηδέν». Η πρώτη συνάντηση των Διαλόγων πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας με περισσότερους από 350 παρευρισκόμενους σε μία ιδιαίτερα ζωντανή συζήτηση μεταξύ κοινού και ομιλητών με τοποθετήσεις και ερωτήσεις γύρω από την εκπαίδευση που απουσιάζει, τις επιπτώσεις των ανθρώπινων παρεμβάσεων αλλά και την αλλαγή της νοοτροπίας που πρέπει να επιτύχουμε ώστε να φτιάξουμε το μέλλον από τώρα.
Ο Ιωσήφ Μποτετζάγιας, Αναπληρωτής Καθηγητής στον Τομέα Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αναφερόμενος στον τρόπο επικοινωνίας της κλιματικής αλλαγής σχολίασε: «Προφανώς υπάρχει κλιματική κρίση αλλά δεν φταίει για όλα η κλιματική αλλαγή. Είναι πολύ σημαντικό το πώς χρησιμοποιούμε τα δεδομένα για να πούμε μια ιστορία, είτε ως επιστημονική κοινότητα είτε ως αρνητές της κλιματικής αλλαγής, είτε ως ΜΜΕ, είτε ως πολίτες. Η αβεβαιότητα είναι πράγματι ενσωματωμένη στην επιστήμη μας γιατί έτσι γίνεται η επιστήμη». Κομβικό σημείο χαρακτήρισε τη δεκαετία του ’90 και θεώρησε «αναγκαία τη συνεργασία μεταξύ των κρατών. Στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων του περιβάλλοντος πολλά κράτη δεν συνεργάζονται, είτε γιατί δεν τους συμφέρει να κάνουν κάτι, καθώς θεωρούν ότι οι επιπτώσεις που έχει στην οικονομία του θα είναι μεγαλύτερες από τις πιθανές ζημίες που θα υποστεί λόγω της κλιματικής αλλαγής, είτε γιατί δεν δείχνει ενδιαφέρον η εκλογική βάση. Η αλλαγή συμπεριφοράς μπορεί να προκύψει από ένα τραγικό συμβάν που θα συμβεί και θα αναγκάσει το κράτος να λάβει δράση, ενώ ένα κράτος μπορεί να αλλάξει, καθώς πιέζεται από άλλα κράτη».
«Η κλιματική αλλαγή έχει γίνει πλέον κρίση γιατί την ζούμε, και έχουμε φτάσει στο σημείο που η πραγματικότητα επιβεβαιώνει ή και ξεπερνά τις προβλέψεις. Υπάρχει, ακόμα και ο παράγοντας χρόνος, ο οποίος τελειώνει, και τώρα είναι η στιγμή για αλλαγή. Η κρίση είναι αγγελιοφόρος της ανάγκης για αλλαγή» σχολίασε ο Διευθυντής της WWF Ελλάδος, Δημήτρης Καραβέλλας ενώ σύντομη παρέμβαση πραγματοποίησε και ο Τάκης Γρηγορίου, Υπεύθυνος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στη Greenpeace Ελλάδος αναφέροντας πως «είναι εξαιρετικά θετικό ότι η ΕΕ αναγνωρίζει το γεγονός ότι πρέπει να απαλλαγεί από τα ορυκτά καύσιμα και να προχωρήσει και σε άλλες δομικές αλλαγές στην οικονομία της επόμενης δεκαετίας για να σταματήσει να είναι μέρος του προβλήματος».
Ο Ευάγγελος Γερασόπουλος, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, έκανε μία ιστορική αναδρομή στη χρήση των 3 όρων «υπερθέρμανση του πλανήτη», «κλιματική αλλαγή» και «κλιματική κρίση» και υπογράμμισε πως «η κλιματική αλλαγή είναι καθαρά ανθρωπογενής παρέμβαση». Αναφερόμενος στη διασύνδεση της κλιματικής αλλαγής και των καταστροφικών πυρκαγιών στην Αυστραλία που «σε έκταση είναι σαν να κάηκε σχεδόν μια Ελλάδα», είπε: «Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται στο ότι διπλασιάζει έως και τετραπλασιάζει την πιθανότητα να ξεσπάσει φωτιά σε ένα σημείο, ενώ το πιο τρομακτικό είναι πως εφταπλασιάζει το μένος της πυρκαγιάς». Σχετικά με τις καταστροφικές πλημμύρες στην Μάνδρα το 2017, ο Ευάγγελος Γερασόπουλος ανέφερε πως «μέσα σε 6 ώρες στη Μάνδρα έριξε περισσότερα από 200 χιλιοστά βροχής, τη στιγμή που όλο το χρόνο στη διπλανή Ελευσίνα ρίχνει 370» υπογραμμίζοντας πως «η συχνότητα αυτού του ακραίου φαινομένου βάση της κλιματικής αλλαγής θα είναι μεγαλύτερη τα επόμενα χρόνια». Αντίστοιχα για το Μάτι σχολίασε πως «ο συνδυασμός κλιματικής αλλαγής και ανθρώπινης αβλεψίας μας οδήγησε σε αυτά τα τραγικά αποτελέσματα».
Η Φοίβη Κουντούρη, Καθηγήτρια στη Σχολή Οικονομικών και Διευθύντρια του Ερευνητικού Εργαστηρίου Έρευνας για την Κοινωνικο-Οικονομική και Περιβαλλοντική Αειφορία (ReSEES), εξήγησε τους λόγους για τους οποίους είναι σημαντικό να αντιληφθούμε την κλιματική αλλαγή ως κλιματική κρίση: «Είναι κρίση για τον άνθρωπο. Αλλάζει το κλίμα, αλλάζουν οι συνθήκες στον πλανήτη μας. Ο πλανήτης μπορεί να επιβιώσει και με πολύ πιο ακραία περιβαλλοντικά φαινόμενα, αυτό που είναι όμως καθοριστικό είναι ότι εμείς, ως ανθρώπινο είδος, και η βιοποικιλότητα που μας περιβάλλει, δεν θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε στον πλανήτη αυτό. Είναι λοιπόν κλιματική κρίση γιατί ενώ φαίνεται ότι υπάρχουν η τεχνολογία και τα χρήματα για να ανατρέψουμε την πορεία προς τους +3 ή +4 βαθμούς Κελσίου, αν δεν το κάνουμε τα επόμενα 10 χρόνια οι επιπτώσεις θα είναι καταιγιστικές. Έχουμε πολύ λίγο χρόνο να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων. Η ανθρωπότητα ποτέ στο παρελθόν δεν κλήθηκε να πραγματοποιήσει μια τόσο μεγάλη αλλαγή σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα».
Η Ελένη Ανδρεάδη, Συγγραφέας, Σύμβουλος Αειφορίας και Ιδρύτρια της ΜΚΟ «Πράκτορες του Πλανήτη», αναφερόμενη στο «φαινόμενο Greta Thunberg» η οποία κατάφερε και κινητοποίησε 6 εκατομμύρια κόσμο το Σεπτέμβριο σχολίασε πως «δείχνει την ανεπάρκεια των πολιτικών να λάβουν δράση» και επεσήμανε πως «η επιτυχία της νέας γενιάς και συγκεκριμένα της Greta έγκειται στο γεγονός ότι θεωρούν το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής ως θέμα ηθικό και θέμα δικαιοσύνης και δεν το αντιμετωπίζουν πλέον ως κάτι που δεν επηρεάζει την καθημερινότητα». Σχετικά με τις αλλαγές που μπορεί ο καθένας να κάνει καθημερινά, η Ελένη Ανδρεάδη σχολίασε πως «η ιστορία της αλλαγής έχει ξεκινήσει από μεμονωμένα άτομα» ενώ τόνισε πως «αυτά που βιώνουμε τον τελευταίο χρόνο είναι πράγματα που δυστυχώς έχουν προβλεφθεί».
Τέλος το δικό της σχόλιο έκανε και η Πρόεδρος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Φαλή Βογιατζάκη η οποία χαρακτήρισε «άμεση την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητες και τις αξίες μας» και υπογράμμισε πως «ο δρόμος για την πραγματική πρόοδο δεν βασίζεται μόνο στο κέρδος, αλλά και στο σεβασμό των φυσικών διαδικασιών».
Τους Διαλόγους επιμελείται και συντονίζει η Άννα-Κύνθια Μπουσδούκου.
*Οι απόψεις των συμμετεχόντων στις συζητήσεις Διάλογοι, είτε αυτοί συμμετέχουν ως εκπρόσωποι θεσμικών φορέων και οργανισμών είτε αυτοπροσώπως, σε αρθρογραφία ή άλλα οπτικοακουστικά μέσα εκφέρονται ελεύθερα, χωρίς πρότερη παρέμβαση ή υπόδειξη, εκφράζοντας την προσωπική τους γνώμη, κάθε φορά, αλλά όχι απαραίτητα τις θέσεις και τις απόψεις είτε του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) είτε του iMEdD.
