Αστρονομία

Η 12η εκδήλωση των Διαλόγων σηματοδότησε το πέρασμά τους σε μια νέα εποχή, όπου οι Διάλογοι θα ταξιδεύουν, κοντά ή μακριά, στην Ελλάδα αλλά και εκτός αυτής, αγκαλιάζοντας νέα μέρη και προορισμούς. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, συνδεθήκαμε ζωντανά με το Κέντρο Επισκεπτών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο καθώς και με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πρεσπών, όπου ερασιτέχνες αστρονόμοι και λάτρεις του έναστρου ουρανού παρακολούθησαν σε απευθείας μετάδοση την εκδήλωση, συμμετέχοντας ενεργά στη συζήτηση.

Στο πρώτο τους «ταξίδι», οι Διάλογοι έφτασαν και σε άλλες γειτονιές της Αθήνας, καθώς και της Θεσσαλονίκης με ζωντανές αναμεταδόσεις που πραγματοποιήθηκαν σε σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Ανοιχτά Σχολεία» του Δήμου Αθηναίων και σε σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Ανοιχτά Σχολεία στη Γειτονιά» του Δήμου Θεσσαλονίκης αντίστοιχα. 

Το ζήτημα της απλούστευσης της επιστήμης και της σύνδεσής της με την κοινωνία προσέφερε το εφαλτήριο της συζήτησης των Διαλόγων. Στην τοποθέτησή του, κατά την έναρξη της εκδήλωσης, ο Διονύσης Σιμόπουλος, Επίτιμος Διευθυντής του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, ανέφερε:

Ο Διονύσης Σιμόπουλος για την Αστρονομία

Στην επιστημονική εξωστρέφεια και την κοινωνική ανάγκη της ενημέρωσης και του προβληματισμού σχετικά με τις επιστημονικές εξελίξεις και καινοτομίες αναφέρθηκε η Βασιλική Παυλίδου, Συντονίστρια του PHAESTOS (Probing High-Energy Astrophysics Environments and Systems Through Optopolarimetric Surveys) και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Βασιλική Παυλίδου για την Αστρονομία

Στη «συμβιωτική» σχέση των ερασιτεχνών αστρονόμων με την επιστημονική κοινότητα αναφέρθηκε η κ. Παυλίδου. «Μοιραζόμαστε τον ίδιο ενθουσιασμό για τα άστρα αλλά έχουμε λίγο διαφορετική σκοπιά: τους επιστήμονες ενθουσιάζουν οι νέες παρατηρήσεις για τη φυσική που μπορούν να αποκαλύψουν, και οι ερασιτέχνες έχουν έναν φοβερό ενθουσιασμό για τις ίδιες τις παρατηρήσεις […] αλληλοτροφοδοτούμαστε με τον αμοιβαίο αυτό ενθουσιασμό μας», είπε η κ. Παυλίδου. 

Στην απλούστευση των εννοιών και τη διάδοση της αστρονομίας σημαντικός είναι ο ρόλος των ερασιτεχνών αστρονόμων, τους οποίους εκπροσώπησε στη συζήτηση ο Κωνσταντίνος Εμμανουηλίδης, ερασιτέχνης αστρονόμος και κυνηγός Supernova. Ο κ. Εμμανουηλίδης μίλησε για την ιδέα των «αστρονόμων πολιτών», οι οποίοι με τα δικά τους μέσα και με σημαντικότερο εφόδιο την αγάπη τους για την αστρονομία, συλλέγουν και αναλύουν δεδομένα. Οι παρατηρήσεις τους δίνουν ερεθίσματα για περαιτέρω προβληματισμό και συχνά καταλήγουν σε νέες ανακαλύψεις.

Ο Κωνσταντίνος Εμμανουηλίδης για την Αστρονομία

Της ομάδας υλοποίησης του πειράματος PASIPHAE ηγούνται ο Κωνσταντίνος Τάσσης, Αναπληρωτής Καθηγητής Αστροφυσικής του Τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η κ. Παυλίδου που μίλησαν στους Διαλόγους για τις ιδιαιτερότητες του προγράμματος, τις προοπτικές και τη σημασία του για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Ο κ. Τάσσης τόνισε ότι πρόκειται για μια διεθνή συνεργασία ανάμεσα σε πέντε ιδρύματα σε τέσσερις ηπείρους, με την Ελλάδα να έχει ηγετικό ρόλο, ενώ αναφερόμενος στη δωρεά του ΙΣΝ, είπε πως «μας επέτρεψε να βγούμε μπροστά από τον ανταγωνισμό […] μερικοί από τους συνεργάτες μας ξεκίνησαν σαν ανταγωνιστές μας αλλά τώρα που αποκτήσαμε τα μέσα για να το κάνουμε είμαστε στην ίδια πλευρά, στην ίδια όχθη και το κάνουμε μαζί».

Ο Κωνσταντίνος Τάσσης για την Αστρονομία

Με στόχο την ενίσχυση της έρευνας και των νέων ερευνητών της χώρας, το ΙΣΝ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του για την Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων, έχει υποστηρίξει το Εθνικό Κέντρο Συλλογής, Ανάλυσης και Διάδοσης Δορυφορικών Δεδομένων (ΕΚΑΔ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για την παρακολούθηση του Συστήματος Γης/ Ατμόσφαιρας/ Θαλασσών. Μέρος του εξοπλισμού που αποκτήθηκε με δωρεά του ΙΣΝ έχει μεταφερθεί στο νεοσύστατο Παρατηρητήριο Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής Αντικυθήρων. Στο εξωτερικό, το ΙΣΝ έχει πραγματοποιήσει δωρεά για την υποστήριξη του προγράμματος First Light Pavilion στο Κέντρο Αστροφυσικής Jodrell Bank του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, στόχος του οποίου είναι να εμπνεύσει τους επιστήμονες του μέλλοντος, φέρνοντάς τους σε επαφή με την επιστημονική έρευνα στον τομέα της Αστρονομίας γενικά και του Jodrell Bank ειδικά. 

Από το πείραμα PASIPHAE στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ο Ξενοφών Μουσάς, Καθηγητής Φυσικής Διαστήματος Πανεπιστημίου Αθηνών και ένας από τους πρωταγωνιστές της μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, μίλησε στους Διαλόγους για το αρχαιότερο πολύπλοκο αστρονομικό όργανο και τον πρώτο γνωστό «υπολογιστή», τονίζοντας και εκείνος τη σημασία των παρατηρήσεων και των νόμων της φυσικής, με τα μαθηματικά ως αφετηρία για την κατανόηση και ανάλυση των φυσικών φαινομένων και εν τέλει την πρόβλεψη μελλοντικών φαινομένων. 

Ο Ξενοφών Μουσάς για την Αστρονομία

Τέλος, για την ιδέα της σύζευξης της μουσικής με την αστρονομία και τον ήχο ως μέσο διδασκαλίας της αστρονομίας και κατανόησης των φυσικών φαινομένων, μίλησε η Φιόρη - Αναστασία Μεταλληνού, αστροφυσικός στο Εθνικό Αστεροσκοπείο και μονωδός, η οποία στο τέλος της εκδήλωσης μάγεψε τους παρευρισκόμενους με μια ερμηνεία όπου η μουσική συνομίλησε με ήχους του διαστήματος. Την κ. Μεταλληνού συνόδευσε με την κιθάρα του ο Τηλέμαχος Μούσας. 

H Φιόρη - Αναστασία Μεταλληνού για την Αστρονομία

In Brief

Promo Video

Τους Διαλόγους επιμελείται και συντονίζει η Άννα-Κύνθια Μπουσδούκου.