Δημόσιες βιβλιοθήκες: Μια ήρεμη δύναμη για την ενδυνάμωση της Δημοκρατίας

4 Απριλίου 2024

Εδώ και πάνω από 125 χρόνια, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης (New York Public Library – NYPL) παρέχει ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση και στην πληροφόρηση σε όλους, ανεξάρτητα από την καταγωγή, τον τόπο γέννησης, το εισόδημα ή τις πεποιθήσεις τους. Οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης χρειάζονται και βασίζονται στις ζωτικές υπηρεσίες και γνώσεις που παρέχουν οι βιβλιοθήκες, γεγονός μου μας προσδίδει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο όσον αφορά ένα βασικό θεμέλιο της δημοκρατίας μας –τους ενημερωμένους πολίτες.

Οι υπηρεσίες και τα προγράμματα που προσφέρουμε –που περιλαμβάνουν μαθήματα της αγγλικής ως δεύτερης γλώσσας, δωρεάν προγράμματα μετασχολικής εκπαίδευσης σε κοινότητες υψηλής ανάγκης, μαθήματα ιθαγένειας και ψηφιακού γραμματισμού– ξεκλειδώνουν ευκαιρίες και εξισώνουν τους όρους ανταγωνισμού, βοηθώντας να διασφαλιστεί ότι όλοι οι άνθρωποι είναι εξίσου εξοπλισμένοι ώστε να γίνουν ενεργοί και παραγωγικοί πολίτες στις κοινότητές τους.

Ως ανεξάρτητο και έμπιστο ίδρυμα, δεν έχουμε καμία ατζέντα. Λειτουργούμε 88 παραρτήματα σε τρία δημοτικά διαμερίσματα (boroughs) και εξυπηρετούμε κοινότητες που καλύπτουν ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, από προοδευτικές έως συντηρητικές.

Όπου κι αν βρισκόμαστε, ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των κοινοτήτων και των πολιτών, και τους παρέχουμε τα εργαλεία για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητές τους αλλά και να αναγνωρίσουν τις δυνατότητες των άλλων ανθρώπων, που είναι διαφορετικοί από τους ίδιους. Για αυτόν τον λόγο πιστεύω ότι οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι τα πιο αξιόπιστα και τα πιο δημοφιλή κοινωνικά ιδρύματα στα πέντε διαμερίσματα της Νέας Υόρκης.

Τα τελευταία χρόνια, η αποστολή μας έχει αποκτήσει νέο επιτακτικό χαρακτήρα, μετά την ανησυχητικά υψηλή αύξηση των αιτημάτων για απαγόρευση βιβλίων σε ολόκληρες τις ΗΠΑ, με τα τελευταία στοιχεία να αναδεικνύουν ότι το 2023 ο αριθμός των βιβλίων που μπήκαν στο στόχαστρο σημείωσε ρεκόρ. Οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι συχνά οι στόχοι αυτών των συντονισμένων εκστρατειών λογοκρισίας, όπως δείχνουν τα στοιχεία.

Σε ανταπόκριση προς τις εν λόγω επιθέσεις σε μία από τις βασικές μας ελευθερίες, καθώς και στον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζουν οι βιβλιοθήκες στη δημοκρατία μας, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης ξεκίνησε πέρυσι τη μεγαλύτερη εκστρατεία που έχει διεξαχθεί ποτέ κατά της λογοκρισίας, προκειμένου να αναδείξει τη σημασία της ελεύθερης ανάγνωσης. Στο πλαίσιο της εκστρατείας δημιουργήθηκε και μία εθνική λέσχη απαγορευμένων βιβλίων με τίτλο «Books for All» (Βιβλία για Όλους), η οποία παρέχει απεριόριστη πρόσβαση σε επιλεγμένους τίτλους βιβλίων για νέους ενήλικες που αποτέλεσαν αντικείμενο απαγόρευσης ή/και αίτησης για απαγόρευση. Οποιοσδήποτε, οπουδήποτε, έχει τη δυνατότητα να δανειστεί τα βιβλία της Λέσχης Βιβλίου, ανεξάρτητα από το αν έχει ή όχι κάρτα βιβλιοθήκης NYPL.

Οι βιβλιοθήκες εξυπηρετούν έναν ακόμη βασικό ρόλο σε μία δημοκρατική κοινωνία, ο οποίος καθίσταται όλο και πιο επιτακτικός καθώς περνάμε όλο και περισσότερο χρόνο της ζωής μας μπροστά από οθόνες: λειτουργούν ως κόμβοι της κοινότητας και ως χώροι συγκέντρωσης για όλους τους ανθρώπους, σε μία εποχή που οι χώροι αυτοί είναι ελάχιστοι.

Αν επισκεφθείτε οποιοδήποτε από τα παραρτήματά μας θα δείτε ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα να απολαμβάνουν το χώρο, να διαβάζουν ήσυχα, να μαθαίνουν μια νέα γλώσσα από γηγενείς εκπαιδευτές, και να δέχονται βοήθεια για τα σχολικά τους μαθήματα. Σε εθνικό επίπεδο, μια νέα μελέτη δείχνει ότι οι νέοι άνθρωποι –αυτοί που τείνουμε να θεωρούμε ως τους πιο «κολλημένους» στις συσκευές τους– επισκέπτονται τις βιβλιοθήκες σε υψηλότερα ποσοστά από τις παλαιότερες γενιές.

Στην NYPL, το διαπιστώνουμε αυτό από πρώτο χέρι στα Κέντρα Εφήβων μας (teen centers), το πρώτο εκ των οποίων άνοιξε το 2021 στην Stavros Niarchos Foundation Library (SNFL). Η Βιβλιοθήκη SNFL βρίσκεται στο κέντρο του Μανχάταν και έγινε αμέσως κόμβος για εφήβους από όλα τα πέντε διαμερίσματα. Η επιτυχία της βοήθησε στην εκκίνηση της λειτουργίας 19 ακόμη Κέντρων Εφήβων στο Μπρονξ, στο Μανχάταν και στο Στάτεν Άιλαντ, χάρη στη γενναιόδωρη χρηματοδότηση από τη Δημόσια Διοίκηση της Νέας Υόρκης και τους ιδιώτες εταίρους μας. Κάθε μέρα, συναντούμε εφήβους να συνεργάζονται, να μελετούν, να δημιουργούν ή απλά να χαλαρώνουν σε έναν ασφαλή χώρο.

Είναι ξεκάθαρο ότι οι άνθρωποι όλων των ηλικιών αποζητούν απεγνωσμένα χώρους όπου μπορούν να συναθροίζονται ελεύθερα, χωρίς προσδοκίες, και ότι η ζήτηση για βιβλιοθήκες θα συνεχίσει να αυξάνεται. Πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε στις βιβλιοθήκες, προκειμένου να συνεχίσουν να ενισχύουν και να οχυρώνουν αθόρυβα τη δημοκρατία μας, είτε με το να αντιστέκονται στις απαγορεύσεις βιβλίων, είτε μέσα από τις ομιλίες συγγραφέων που φέρνουν σε επαφή γείτονες που –κατά τα άλλα– έχουν ελάχιστα κοινά, ή απλά με το να αποτελούν έναν φιλόξενο χώρο όταν όλες οι άλλες πόρτες είναι κλειστές. Ανεξάρτητα από το τι έχετε ανάγκη σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, η βιβλιοθήκη είναι εδώ για όλους.

Photo credit: Jonathan Blanc /NYPL